Άλμπα Λόνγκα

(Alba Longa). Αρχαία πόλη του Λατίου, περίπου 25 χλμ. ΝΑ της Ρώμης, που σύμφωνα με τις πληροφορίες των αρχαίων τοπογράφων ήταν χτισμένη ανάμεσα στο όρος Αλβανό και την Αλβανίδα λίμνη. Κατά την παράδοση, η πόλη ιδρύθηκε το 1152 π.Χ. από τον Ασκάνιο, γιο του Αινεία, και συνετέλεσε στην ίδρυση πολλών άλλων πόλεων των περιχώρων, όπως το Νομέντο, η Φιδήνη, η Κολλατία, η Πομητία κ.ά. Στην περιοχή της βρίσκονταν η αυτοκρατορική έπαυλη, το στρατόπεδο της αυτοκρατορικής φρουράς με τα λουτρά, το αμφιθέατρο και η μεγάλη δεξαμενή· εδώ είχε την έδρα της η Παρθική Λεγεώνα που συγκρότησε o Σεπτίμιος Σεβήρος. Μετά την καταστροφή της από τον Τύλλο Οστίλιο, πολλοί από τους κατοίκους της εγκαταστάθηκαν στη Ρώμη και ορισμένοι από αυτούς έγιναν αρχηγοί ευγενών οίκων, όπως των Φαβίων, των Τυλλίων, των Σερβιλίων κ.ά. Σήμερα, από την αρχαία πόλη σώζεται μόνο η νεκρόπολή της και τα ερείπια μερικών οικοδομημάτων, ανάμεσα στα οποία και εκείνα της αυτοκρατορικής έπαυλης.